Środki Ochrony Indywidualnej (SOI) - wymagania.
Wymagania dla SOI (środków ochrony indywidualnej) wynikające z przepisów kodeksu pracy oraz wprowadzenia dyrektyw Unii Europejskiej
W jednym z artykułów na stronie poruszyłem temat szkolenia pracowników z bezpiecznego wykonywania pracy na wysokości, teraz chciałbym przedstawić jak wygląda z prawnego punktu widzenia dobór środków ochrony indywidualnej.
Niestety w polskim prawodawstwie nie ma jednego aktu prawnego, który zawiera wszystkie wytyczne dotyczące zasad doboru oraz użytkowania wyżej wymienionych środków. Wytycznych tych trzeba szukać w kilku aktach prawnych. W niniejszym artykule zebrałem najważniejsze przepisy dotyczące na co należy zwrócić uwagę dobierając środki chroniące przed upadkiem z wysokości.
Dyrektywa 89/656/EWG z dnia 30 listopada 1989 roku o minimalnych wymaganiach bezpieczeństwa i ochrony zdrowia dotyczących stosowania przez pracowników środków ochrony indywidualnej w miejscu pracy określa minimalne wymagania w zakresie doboru i stosowania środków ochrony indywidualnej. Przepisy te określają sposób postępowania gdy brak jest możliwości zapobiegania ryzyku u źródła tj. pracodawca powinien dążyć m.in. do stosowania nowych rozwiązań technicznych lub bezpiecznej organizacji pracy, a gdy jest to niemożliwe nadawać priorytet środkom ochrony zbiorowej przed środkami ochrony indywidualnej.
Zgodnie z przepisami Kodeksu Pracy, pracodawca jest obowiązany dostarczać pracownikowi środki ochrony indywidualnej, które spełniają wymagania dotyczące oceny zgodności określone w odrębnych przepisach- Artykuł 2376 § 2 Kodeksu Pracy. Do obrotu na terenie Unii Europejskiej mogą być wprowadzone środki, które spełniają wymagania Dyrektywy Rady Wspólnot Europejskich nr 89/686/EWG z dnia 21 grudnia 1989 r. wg Dziennika Urzędowego UE (2014/C 445/03) z 12.12.2014 r. w sprawie ujednolicenia przepisów prawnych państw członkowskich dotyczących środków ochrony indywidualnej. Dyrektywa ta określa wymagania zasadnicze dla środków ochrony indywidualnej (z ang. Personal Protective Equipment - PPE) . Postanowienia tej dyrektywy zostały przeniesione do prawa polskiego na mocy Kodeksu Pracy, Ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. o systemie oceny zgodności, Rozporządzenia Ministra Gospodarki z dnia 21 grudnia 2005 r. w sprawie zasadniczych wymagań dla środków ochrony indywidualnej (Dz. U. Nr 259, poz. 2173) oraz przepisów szczegółowych .
Dyrektywa ta dotyczy wyposażenia ochrony indywidualnej ( z ang. PPE ) a dokładnie zawiera spis norm PN-EN jakie muszą spełniać poszczególne SOI.
Co to jest norma EN (Europejska Norma) i PN-EN(Polska Norma-Europejska Norma tzw. zharmonizowana, czyli przyjęta na grunt prawa polskiego)? To dokument będący wynikiem normalizacji i standaryzujący jak najszerzej pojętą działalność badawczą, technologiczną, produkcyjną, usługową. Norma podaje do powszechnego i stałego użytku sposoby postępowania lub cechy charakterystyczne wyrobów, procesów lub usług. Norma może mieć albo charakter dokumentu technicznego i wtedy jej stosowanie jest fakultatywne albo prawno-technicznego, którego stosowanie jest obligatoryjne.
Podstawowym aktem prawnym mówiącym nam o ogólnych wymaganiach bezpiecznego i higienicznego wykonywania pracy jest Kodeks Pracy oraz wynikające z art. 237 15§ 1 niniejszej ustawy następujące przepisy szczegółowe:
- Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 11 czerwca 2002 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy z późn. zmianami (09.06 zm. Dz.U.11.173.1034)
- Załącznik nr 2 oraz Tabele, 1-3 poświęcone są szczegółowym zasadom stosowania SOI
- Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 6 lutego 2003 r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy podczas wykonywania robót budowlanych
- Rozdział 8 Rusztowania i ruchome podesty robocze. §108 - §132
- Rozdział 9 Roboty na wysokości. §133 - §142
- Rozporządzenie Ministra Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej z dnia 30 września 2003 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie minimalnych wymagań dotyczących bezpieczeństwa i higieny pracy w zakresie użytkowania maszyn przez pracowników podczas pracy (U. 2003 nr 178 poz. 1745 2003.10.31 ).
Poza obowiązkiem dostarczenia pracownikowi środków ochrony indywidualnej, pracodawca musi dostarczyć pracownikowi odzież i obuwie robocze spełniające wymagania określone w Polskich Normach. Wprawdzie zgodnie z Ustawą z dnia 12 września 2002 r. o normalizacji, stosowanie Polskich Norm jest dobrowolne, należy jednak przyjąć, że ich stosowanie staje się obowiązkowe, jeżeli przepis szczególny tego wymaga.
Sumując:
- W kraju możemy nabyć tylko SOI spełniające normy PN-EN
- SOI chroniące przed upadkiem z wysokości dobieramy na podstawie:
- Rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 11 czerwca 2002 r. zmieniającego rozporządzenie w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy (Załącznik nr 2 oraz Tabele, 1-3)
- Dyrektywy Rady Wspólnot Europejskich nr 89/686/EWG szukając w tytule PN - „Środki ochrony indywidualnej chroniące przed upadkiem z wysokości”
- Rozporządzenia Ministra Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej z dnia 30 września 2003 r. zmieniającego rozporządzenie w sprawie minimalnych wymagań dotyczących bezpieczeństwa i higieny pracy w zakresie użytkowania maszyn przez pracowników podczas pracy (U. 2003 nr 178 poz. 1745 2003.10.31
- PN-EN 363:2005 Środki ochrony indywidualnej chroniące przed upadkiem z wysokości. Systemy powstrzymywania spadania
Autor:
Autor:
Grzegorz Zaliwski
Instruktor alpinizmu przemysłowego
Szkoleniowiec NPKU „Akademia Polska”